Produkcja części samochodowych w Polsce stanowi 57% wartego 171 mld PLN sektora*. Mimo tego, że pandemia nie oszczędziła także tej branży, w ubiegłym roku dystrybutorzy części samochodowych w Polsce zwiększyli przychody o 5%. Eksperci szacują, że w długookresowej perspektywie polska produkcja komponentów samochodowych ma szansę na dalszy rozwój.
Upatrują jej m.in. w zmianie technologicznej, związanej z rozwojem napędów elektrycznych. Ponieważ przemysł motoryzacyjny rozwija się w bardzo dynamicznym tempie, musi nadążać za rozwojem nowych technologii produkcji, które gwarantują elastyczność i skalowalność procesów. Spełnienie tych wymagań zapewnia mu automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych.
Modułowa, skalowalna i wydajna automatyzacja staje się niezbędna przy masowej produkcji komponentów. Dziś to roboty pozwalają na wykonanie bardziej finezyjnych procesów czy ciężkich prac przestrzennych – takich jak podnoszenie całego podwozia samochodu, obracanie go itd. Ich obecność na halach produkcyjnych zwiększa także ergonomię pracy i bezpieczeństwo pracowników.
Polska jest jednym z największych producentów i dystrybutorów części samochodowych. Na tle większości krajów Europy w ostatnich latach wyróżnia się rozwiniętym zapleczem produkcyjnym, dobrą infrastrukturą i wykwalifikowanymi kadrami. Od samego początku automatyzacja w przemyśle samochodowym była wykorzystywana do odciążania pracowników ludzkich od ciężkich, monotonnych i niebezpiecznych zadań oraz przyspieszania czasu produkcji. Cel się nie zmienił. Technologia zmienia się cały czas.
– Automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych ewoluuje. Obecnie roboty można zaprogramować tak, aby spełniały wyższe wymagania i nowe role, spełniając jednocześnie kryteria produkcyjne. – zauważa Artur Burian, menadżer projektów w firmie Fitech. Co to oznacza dla branży automotive? Precyzja, prędkość, powtarzalność – to cechy, którymi charakteryzują się roboty. Wciąż jednak są obszary, w których nie da się zastąpić zwinności i sprawności ludzkich rąk. Powstanie robotów, które umożliwiły automatyzację procesu montażu elementów przewlekanych (THT) pokazuje, że być może to tylko kwestia czasu.
W zautomatyzowanym przedsiębiorstwie, przy wyspecjalizowanych liniach produkcyjnych wystarczy niewielka liczba odpowiednio wykwalifikowanej oraz przeszkolonej kadry pracowniczej. To ważna kwestia, biorąc pod uwagę szacunki, które wskazują, że do 2030 r. zatrudnienie w przemyśle motoryzacyjnym spadnie o ok. 50%. Z kolei od tych pracowników, którzy pozostaną w zakładach, będą wymagane nowe, bardzo specjalistyczne kwalifikacje. Zdaniem ekspertów, w skali świata maszyny mogą zastąpić wkrótce ok. 20% etatów. Z innych prognoz wynika, że będzie to nawet do 52% miejsc pracy**.
Jak przebiega automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych w Polsce? Na 10 tys. zatrudnionych we wszystkich branżach, nie tylko motoryzacyjnej, która jest jedną z najbardziej zautomatyzowanych, przypadają 32 roboty. Ich pomoc jest nieoceniona m.in. w przypadku najbardziej pracochłonnych, szkodliwych dla zdrowia oraz niebezpiecznych prac w branży motoryzacyjnej. Roboty umożliwiają precyzyjne dozowanie substancji chemicznych, montaż precyzyjny elementów mechanicznych, czy zintegrowanie kilku procesów (gniazd produkcyjnych) w jednym stanowisku – np. montaż elementów mechanicznych silnika z prasą zaciskową i kontrolą wizyjną.
Robotyzacja procesów, coraz częściej z wykorzystaniem AI, pozwala na zwiększenie bezpieczeństwa procesów, poprzez wydzielenie ich w osobnych, wygrodzonych strefach. Nie bez znaczenia jest także zapewnienie powtarzalności i wydajności procesów w każdej minucie pracy takiego stanowiska.
Procesy produkcyjne w branży automotive muszę spełniać rygorystyczne wymagania, by finalnie móc dzięki temu uzyskać wysokiej jakości wyroby. Tę zapewniają odpowiednie maszyny. Niemniej automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych w firmie to spora inwestycja. Na rynku jest wiele firm, oferujących rozwiązania automatyzujące różne procesy produkcyjne. Na co powinno się zwracać uwagę, wdrażając te rozwiązania?
– Najlepsze efekty przynosi współpraca z renomowanymi partnerami technologicznymi, oferującymi konfigurowalne, modułowe i elastyczne systemy. – podpowiada Łukasz Samson, Dyrektor Operacyjny z firmy Fitech. Czym powinien się charakteryzować solidny dostawca tych rozwiązań? – Musi posiadać kompetencje techniczne i odpowiednie zaplecze, jeśli chodzi o ludzi. Świadczy o nim także jakość i standard prowadzonych projektów. – dodaje Artur Burian.
* Sector Flash. Produkcja części samochodowych https://www.santander.pl/_fileserver/item/1507487
** https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/Identyfikacja-instrumentow-wsparcia-dla-rozwoju-sektora-motoryzacyjnego.pdf